به گزارش هیاهو، مهدی امیر جعفری در یادداشتی برای روزنامه اعتماد نوشت: تلاش ها و ابتکارهای بین المللی و منطقه ای برای تعامل بهتر و بیشتر با طالبان در حال ورود به مرحله ای جدید است. از یک سو، امریکا تلاش می کند در قالب سازمان ملل متحد نقش خود در افغانستان را احیا کند و از سوی دیگر، ایران، چین و روسیه تلاش می کنند موضوع افغانستان را در قالب ابتکارها و تماس های منطقه ای حل و فصل کنند. این سه کشور برای پیشبرد رویکرد منطقه ای در قبال طالبان، پنج هدف و انگیزه مهم دارند:
1-مقابله با سیاست های امریکا، به خصوص آنکه هر سه کشور نگران اند امریکا از افغانستان برای ناامن سازی آسیای غربی و میانی استفاده کند.
2- ممانعت از غلتیدن طالبان به دامن امریکا و متحد شدن این دو با یکدیگر، به ویژه که هر سه کشور چشم اندازی برای تغییر حکومت کنونی در افغانستان، حداقل در کوتاه مدت ندارند.
3- تاثیرگذاری روی سیاست های طالبان، به خصوص با این هدف که طالبان با گروه های تروریستی قوم گرا مثل جنبش اسلامی ترکستان شرقی و به خصوص داعش خراسان، مبارزه ای جدی تر و گسترده تر انجام دهد.
4- دور نگه داشتن افغانستان از یک جنگ داخلی دیگر، به ویژه باتوجه به این واقعیت که هر جنگ داخلی جدید هزینه های سنگینی را به خصوص به ایران و چین به عنوان همسایگان افغانستان تحمیل می کند.
5- استفاده از جغرافیای افغانستان برای هدف های ژیواکونومیک، به خصوص برای توسعه ابتکار عمل کمربند جاده چین که برای پکن یک پروژه حیاتی برای فرار از فشارهای امریکا به حساب می آید.
با این حال، ایران، روسیه و چین برای همکاری با طالبان به عنوان دولت مستقر در افغانستان، با چالش های متعددی نیز مواجهند که مهم ترین شان عبارتند از:
1- تامین مالی طالبان: ایران و روسیه به دلیل مشکلات داخلی شان فاقد منابع کافی برای تامین مالی طالبان هستند. چین نیز ثابت کرده تا خیالش بابت مباحث امنیتی راحت نشود، حاضر به سرمایه گذاری کلان در افغانستان نیست. اما در مقابل، امریکا در طول دو سال و نیم اخیر بیش از 13 میلیارد دلار به شیوه ها و دلایل گوناگون به اقتصاد افغانستان تزریق کرده است.
2- سیاست ورزی طالبان: طالبان، مانند هر حکومت دیگری، به دنبال منافع حداکثری خودش است.
به همین دلیل، به خوبی می داند که می تواند از رقابت ها و اختلافات ایران، چین و روسیه با امریکا بهره ببرد و منافع خودش را تامین کند. با نگاهی به حکومت اول طالبان که توسط امریکا ساقط شد، متوجه می شویم طالبان هیچ تمایلی برای تکرار این خاطره تلخ ندارد و با الگوگیری از کشورهایی مثل ویتنام، تلاش می کند دشمنی با امریکا را به دوستی با این کشور تبدیل نماید.
3- نقش پاکستان: عدم حضور جدی پاکستان در نشست راهکارهای منطقه ای که اواسط بهمن ماه در کابل برگزار شد، این نگرانی را در تهران، پکن و مسکو به وجود آورده که آیا اسلام آباد با توجه به مشکلات داخلی اش، تنش های مستمر با طالبان و همراهی با سیاست های واشنگتن، در حال تغییر نقش در صحنه افغانستان است؟ بدون شک، تغییر سیاست افغانستانی پاکستان مانع کامیابی رویکرد منطقه ای می شود.
4- حکومت داری طالبان: طالبان تلاش می کند به جامعه جهانی نشان بدهد یک حکومت عادی، مستقل و در نتیجه شایسته به رسمیت شناخته شدن است. به همین دلیل، طالبان در تلاش است روابطش را با کل دنیا و ازجمله امریکا عادی سازی کند. ضمن آنکه طالبان مانند هر حکومتی در دنیا، روابطش را به چند کشور پیرامونی محدود نمی کند.
5- نقش گروه های تروریستی: بزرگ ترین نگرانی ایران، چین و روسیه، حضور و فعالیت گروه های تروریستی در افغانستان است. هر چند طالبان مدعی است این گروه ها را سرکوب و کنترل کرده، اما رخدادهایی مثل حادثه تروریستی کرمان که عوامل اصلی آن در یکی از استان های افغانستان آموزش دیده بودند، نشان می دهد گروه های تروریستی هنوز آن قدر قوی هستند که بتوانند رابطه میان افغانستان با سه کشور را تخریب کنند.
6- مشکلات ریشه ای سه کشور با طالبان: ایران، چین و روسیه علی رغم تلاش برای نزدیکی به طالبان، مشکلات عدیده ای با این گروه نیز دارند که تاکنون مانع به رسمیت شناختن حکومت طالبان شده است. برای نمونه، امنیت مرزی و حقابه ایران از رودخانه های مشترک با افغانستان، بدون شک روی روابط تهران با طالبان تاثیر می گذارد. ضمن آن مسکو هم نگران اثرگذاری سیاست های طالبان بر آسیای میانه است.
7- افکار عمومی سه کشور: افکار عمومی مردم سه کشور چندان با طالبان همراه و موافق نیست. این موضوع به خصوص در ایران بسیار قوی تر است و در نتیجه، دست هر سه کشور برای همکاری بیشتر با طالبان را تا حدودی می بندد.
8- چالش های بین المللی و داخلی سه کشور: این روزها ایران به شدت درگیر پرونده خاورمیانه و رژیم صهیونیستی و همچنین مشکلات اقتصادی داخلی است؛ چین با رقابت فزاینده از طرف امریکا
به خصوص در موضوع تایوان مواجه است؛ روسیه هم با موضوع ادامه دار اوکراین و تنش های شدید با کشورهای اروپایی مواجه است. در نتیجه هر سه کشور نمی توانند به موضوع افغانستان به صورت جدی تری ورود کنند.
9- سیاست های داخلی طالبان: برخی سیاست های داخلی طالبان مانند مقاومت در تشکیل حکومت فراگیر و محروم کردن زنان و دختران از حقوق اجتماعی شان، به مانعی قابل توجه بر سر راه کشورها برای همکاری بیشتر و آشکارتر با این گروه تبدیل شده است. در نتیجه، تهران، پکن و مسکو هم حداقل برای حفظ اعتبار بین المللی شان مجبورند هر از گاهی به طالبان تذکر بدهند که این موضوع چندان به مذاق این گروه خوش نمی آید.
10- رقابت های سه کشور با یکدیگر: هر چند ایران، چین و روسیه تلاش می کنند در صحنه افغانستان با یک سیاست مشترک پیش بروند، اما رقابت ها و چالش هایی هم با یکدیگر دارند. برای مثال، چین رقیب بسیار جدی ایران در بحث توسعه معادن افغانستان به حساب می آید. مسکو علی رغم همراهی با تهران و پکن برای تعامل بیشتر با طالبان، در حال توسعه روابطش با گروه های مخالف طالبان نیز می باشد.
در مجموع می توان گفت هر چند ایران، چین و روسیه اهداف راهبردی مهمی در صحنه افغانستان دارند، اما تاکنون نتوانسته اند با همکاری یکدیگر این اهداف را تامین کنند. ضمن آنکه نشست دوحه 2 که قرار است به ابتکار سازمان ملل متحد و با حضور کشورهای مختلف برگزار شود، تاثیر شگرفی بر سیاست های سه کشور در افغانستان برجا می گذارد، به خصوص اگر جامعه جهانی به سمت شناسایی حکومت طالبان پیش برود.
311311
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "راهبرد منطقه ای ایران، چین و روسیه در افغانستان" هستید؟ با کلیک بر روی بین الملل، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "راهبرد منطقه ای ایران، چین و روسیه در افغانستان"، کلیک کنید.