آغاز فصل سوختن زاگرس

در چند روز اخیر آتش به جنگل هایی در غرب و جنوب غرب ایران آسیب زد

آفتاب نیوز :

آتش سوزی گسترده و تا اینجای کار مهارنشدنی در کهگیلویه و بویراحمد در حالی است که ابتدای خرداد امسال رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از تشکیل ستاد مدیریت بحران برای پیشگیری و کنترل حریق در ستاد و استان ها با مدیریت فرماندهان یگان حفاظت منابع طبیعی خبر داده بود. با وجود این دست خبر ها که هر سال برای پرکردن فهرست عملکرد ها داده می شود، در واقعیت آتش سوزی تابستانی جنگل های ایران بسیار وسیع و مهارناپذیر شروع شده است.

کهگیلویه و بویراحمد 874 هزار هکتار جنگل دارد که 70 درصد جنگل های آن را درخت بلوط پوشش می دهد همچنین در این استان 512 هزار هکتار مرتع خارج از جنگل هست که با تغییر اقلیم و شدت گرمی هوا، خطر آتش سوزی جنگل ها و مراتع استان رو به افزایش است. با اینکه چنین خطری قابل پیش بینی است، اما تاکنون و طی 10 سال گذشته با گسترش این آتش سوزی ها هم تمهیدات لازمی از نظر نیروی انسانی یا زیرساختی برای مهار این آتش سوزی ها صورت نگرفته است. اگرچه در شبکه های اجتماعی کاربرانی از استان کهگیلویه و بویراحمد روایت هایی از ادامه آتش سوزی بیان می کنند، اما خبرگزاری ایرنا در گزارش خود از این آتش سوزی نوشته: «این آتش سوزی های گسترده و خاموشی آن ها با زحمت و البته با کمک جوامع محلی و با دستان خالی چند روز به طول انجامید. توجه و حمایت بیش از پیش دستگاه های متولی از جمله سازمان منابع طبیعی و مدیریت بحران وزارت کشور برای تامین تجهیزات اطفای حریق در این استان را بیش از پیش ضروری ساخت». پیش تر مدیر کل محیط زیست استان با اشاره به تهدید آتش سوزی جنگل های استان گفت: با بارش های مناسب امسال ارتفاع علف در مراتع و جنگل های استان بین 50 تا 100 سانتی متر رشد کردند که خشک شدن این علفزار ها یک تهدید مهم برای طبیعت استان به شمار می رود. هرساله مساحت زیادی از جنگل های کهگیلویه و بویراحمد در آتش می سوزند. امسال نیز شروع و تعداد آتش سوزی ها در این خطه بیش از سال های گذشته گزارش شد، اما چرا باید این چرخه مشکل آتش سوزی در استان هرساله تکرار شود و حتی برخی از سال ها شدت می یابد؟ بخش عمده ای از این عدم موفقیت ها به دلیل توجه نکردن به مدیریت پایدار و اجتماع محور منابع طبیعی و حتی تعارض منافع بین جامعه محلی و برخی دستگاه های دولتی است، چراکه از یک طرف به تشویق عشایر و مهاجرت معکوس روستایی می پردازیم، ولی از طرف دیگر هنوز بخش زیادی از مراتع استان ممیزی نشده اند و شیوه بهره برداران از آن ها مشخص نشده است.

چند آتش سوزی دیگر در زاگرس

به جز مراتع کهگیلویه و بویراحمد، مراتع و جنگل های دیگری هم در زاگرس در روز های میانه خرداد طعمه حریق شدند. از ایلام خبر می رسد که بخشی از جنگل های شهر آبدانان در روز های اخیر در آتش سوخته است. طبق گفته منابع آگاه تاکنون بیش از صد هکتار از عرصه های جنگلی در روستای هونگه در آتش سوخته است. این آتش سوزی که از 15 خرداد آغاز شده و هنوز خاموش نشده، به دلیل صعب العبوربودن منطقه و وزش باد تا به حال به طور کامل مهار نشده است، اما نیرو های هلال احمر، امور عشایر و محیط زیست و منابع طبیعی برای مهار آتش سوزی فراخوانده شده اند و در حال اعزام به منطقه هستند. این آتش مقطعی مهار شده بود، اما با گذشت یک روز بار دیگر شعله ور شد. طبق گفته مدیر کل منابع طبیعی این شهر گروه های زیادی از مردم در حال کمک برای مهار آتش هستند.

پاوه دیگر شهری است که جنگل هایش اکنون طعمه حریق شده اند. فرماندار پاوه، روز گذشته اعلام کرد که 20 هکتار از مراتع و جنگل های شهرستان منطقه بلبزان پاوه در آتش سوزی روز 16 خرداد طعمه حریق شدند. به گفته آقای علیرضا حیدری عصر روز سه شنبه آتش سوزی در مراتع و جنگل های بلبزان پاوه رخ داد که اطفای آن حدود 10 ساعت طول کشید و با وجود اینکه چند بار کنترل و به طور مجدد شعله ور شد، اما در نهایت ساعت دو بامداد به طور کامل خاموش شد. وی عنوان کرد: در حین انجام عملیات اطفا، آتش سوزی چند بار کنترل شد، اما به دلیل وزش باد در منطقه به طور مجدد شعله ور می شد و این موضوع به همراه صعب العبور و صخره ای بودن منطقه کار را برای نیرو ها دشوار کرده بود. فرماندار پاوه با بیان اینکه نیرو ها به منظور جلوگیری از شعله ورشدن مجدد آتش سوزی هنوز در منطقه حضور دارند، گفت: 20 هکتار از مراتع و جنگل های این منطقه در این آتش سوزی دچار خسارت شد.

روز 14 خرداد جنگل های پارک ملی کرخه در خوزستان طعمه حریق شد؛ در پی این آتش سوزی حدود 25 هکتار از این جنگل در آتش سوخت.

بیش از 600 نقطه بحرانی در معرض آتش سوزی قرار دارند

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور از فعال سازی 10 پایگاه اطفای حریق در کشور خبر داد و گفت: به منظور شناسایی 665 نقطه بحرانی در استان ها، 11 پهپاد فانتوم 4 برای ارزیابی حریق ها و همچنین 11 سبد حمل هوایی آب به استان ها واگذار شده است. علی ملکی آهنگران در گفتگو با ایرنا با اشاره به شروع فصل گرما و احتمال وقوع حریق در عرصه های منابع طبیعی همچون جنگل ها و مراتع گفته: طبق گزارش ها، هرساله بیشترین علت حریق ها در منابع طبیعی عوامل انسانی است که به صورت سهوی اتفاق می افتد. فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور اظهار کرد: مقابله با حریق در عرصه های طبیعی با توجه به تجهیزات، امکانات و نیروی انسانی موجود ناچیز است و طبق تبصره ماده 47 قانون حفاظت و بهره برداری، به کمک های همه مسیولان کشوری و لشکری و مشارکت های مردمی نیاز داریم.

آهنگران گفت: طبق آمارها، سال گذشته 98 درصد حریق ها عوامل انسانی داشته که 94 درصد آن ها سهوی و چهار درصد آن ها عمدی بوده است. وی با بیان اینکه رخداد حریق در جنگل ها 80 درصد سطحی، 18 درصد تنه ای و 2 درصد تاجی است، اظهار کرد: از لحاظ مساحت سطح پوشش گیاهی 57 درصد حریق های سال گذشته در مراتع، 31 درصد در جنگل های طبیعی و بقیه در جنگل های دست کاشت اتفاق افتاد. فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور اضافه کرد: 76 درصد حریق های عرصه های طبیعی کشور مربوط به مناطق رویشی زاگرسی و بقیه حریق ها مربوط به سایر مناطق کشور است. وی گفت: با توجه به افزایش بارندگی های بهاری و تراکم پوشش گیاهی در سطح کشور، احتمال وقوع آتش در مناطق رویشی هیرکانی و زاگرسی رو به افزایش است؛ به طوری که طی دو روز گذشته آتش سوزی در سه منطقه کهگیلویه و بویراحمد و فارس شروع شده است؛ بنابراین امکانات، نیروی انسانی و تجهیزات اطفای حریق باید در سه منطقه به کار گرفته شود که کار اطفای حریق را سخت می کند. آهنگران افزود: با وجود امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی که برای اطفای حریق داریم، اما به طور قطع نیازمند کمک های مردمی برای اطفای حریق هستیم؛ بنابراین اقداماتی همچون فعال سازی ستاد های پیشگیری و اطفای حریق در سطح استان و شهرستان ها، اجرای رزمایش ها در سطح استان و شهرستان ها و آموزش همیاران طبیعت در دستور کار است. فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور خاطرنشان کرد: اکنون بیش از 460 هزار نفر همیار طبیعت در سه سطح مروج، محافظ و دانش آموز در کشور داریم که مورد آموزش قرار می گیرند و 240 دونده و 240 کوله پشتی ارایه شده است. وی تصریح کرد: با توجه به تفاهم نامه بین سازمان منابع طبیعی و نیرو های مسلح، سال گذشته برای اطفای حریق از بالگرد استفاده شد که بیش از 120 سورتی پرواز انجام شد و در صورت نیاز از بالگرد ها برای اطفای حریق استفاده خواهیم کرد.

آهنگران به منظور حفظ عرصه های منابع طبیعی در کشور به مردم توصیه کرد: از روشن کردن آتش در عرصه های طبیعی خودداری کنند، در صورت لزوم به طور حتم آتش را در گودال و به شکل مهارشده روشن کنند و قبل از ترک محل از خاموش شدن آتش اطمینان حاصل کنند. وی افزود: هموطنان از رهاسازی فیلتر سیگار، وسایل صیقلی، بطری های شیشه ای و پلاستیکی که می توانند در مجاورت نور خورشید عملکرد ذره بین پیدا کنند به شکل جدی خودداری کنند. فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور گفت: در صورتی که هم وطنان متوجه بروز حریقی در نزدیکی محل سکونت و تفرجگاه خود شدند، در مراحل اولیه نسبت به اطفای حریق اقدام کنند و در صورتی که آتش گسترده بود با شماره تلفن های 139 و 1504 تماس بگیرند تا ماموران منابع طبیعی نسبت به اطفای آن اقدام کنند. وی از کشاورزان نیز خواست از آتش زدن کاه و کلش در مزارع زراعی خود بدون هماهنگی با ماموران منابع طبیعی خودداری کنند، زیرا گسترش آتش به سمت منابع طبیعی به راحتی قابل کنترل نیست و اطفای حریق در مراحل گسترده دشوار خواهد بود.