گلایه از وضعیت شتاب دهی در حوزه زیست فناوری/اخذمجوزها محصول را منقضی می کند

مدیر یک شتاب دهنده در گفت وگو با هیاهو؛

مدیر یک شتاب دهنده در حوزه صنایع غذایی گفت: گاهی محصول پس از اخذ مجوز دیگر در بازار خریداری ندارد که بایستی برای آن چاره ای اندیشیده شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری هیاهو، امروزه از میکروب ها در صنایع غذایی، دارویی و تولید انواع واکسن و صنعت معدن، مکمل های دام طیور و آبزیان استفاده می شود.

یکی از شتاب دهنده های تخصصی حوزه زیست فناوری غذایی، میکروبی و پروبیوتیک ایران توسعه استفاده از میکروارگانیسم ها در صنایع مختلف را جزء اهداف اصلی خود قرار داده و با شناسایی و حمایت از طرح های این حوزه، گام های اساسی برای رشد این صنعت برداشته است.

مهدی پورشاکر میبدی، دانشجوی دکترای زیست فناوری میکروبی و مدیرعامل این شتاب دهنده در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری هیاهو گفت: این شتاب دهنده فعالیت خود را سال 1397 آغاز و مجوز شتاب دهی را نیز سال 1398 از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری دریافت کرده است.

وی افزود: در ابتدای تاسیس این مجموعه، اعضای هییت مدیره به این نتیجه رسیدند که اکوسیستم زیست فناوری کشور به خصوص حوزه صنایع غذایی، بیوتکنولوژی و پروبیوتیک ها، جای رشد و پیشرفت بسیار خوبی دارد و می تواند گردش اقتصادی خیلی بالایی برای کشور به همراه بیاورد. 

به گفته پورشاکر، از این رو پلتفرمی پیرامون تک ژن زیست و غذا های فراسودمند طراحی کردیم و براساس روابطی که با انجمن پروبیوتیک داشتیم و زیرساخت های صنعتی، علمی و آزمایشگاهی که وجود داشت، سعی کردیم خدمتی به افراد علاقمند این حوزه ارایه دهیم.

وی افزود: ما برای راه اندازی این شتاب دهنده مدل های مختلف دنیا را بررسی کردیم و در نهایت به صورت استارتاپ استودیو_که کارخانه استارت آپ یا استودیوی سرمایه گذاری نیز شناخته می شود_فعالیت را آغاز کردیم و به سراغ دانشگاه ها، مراکز عملی و انجمن های مختلف رفتیم.

وی گفت: خودمان به تیم ها ایده دادیم و از آنها حمایت کردیم تا به محصول برسند.

پورشاکر خاطرنشان کرد: در دوره نخست با 6 تیم فعالیت را آغاز کردیم؛ خروجی این کار ایجاد 6 تیم، 3 محصول و 2 شرکت بود.

مدیر این شتاب دهنده با بیان اینکه موفقیت این دوره الگویی برای تیم های بعدی شد و نقشه راه موفقی را برای ما ایجاد کرد، گفت: در دوره دوم با 18 تیم فعالیت مان را آغاز کردیم که تقریباً اواخر سال1401 فعالیت این دوره به اتمام رسید. در این دوره نیز برای 10 تیم جذب سرمایه گذاری انجام شد. 7 الی 8 تیم نیز در حال مذاکره با سرمایه گذاران هستند.

وی ادامه داد: دوره سوم را نیز با حمایت از 25 تیم آغاز کرده ایم. این تیم ها نیز اکنون در حال گذراندن دوره شتابدهی شان اند.

وی به نحوه حمایت این شتاب دهنده از شرکت ها و تیم ها پرداخت و در این خصوص گفت: شتاب دهنده دو نوع خدمت ارایه می کند. یک سری از خدمات نقدی یا مالی و خدمات دیگر غیر نقدی هستند. ما بر اساس نوع طرح، نوع همکاری و میزان مشارکت تیم ها و میزان هزینه ها، این تیم ها را حمایت می کنیم.

طولانی بودن فرایند اخذ مجوز ها منجر به شکست محصولات می شود

پورشاکر به پاره ای از مشکلات این شتاب دهنده برای اجرای طرح ها اشاره کرد و افزود: در حال حاضر بحث رگولویشن (قانون گذاری بر فرآیندی) یکی از بزرگترین مشکلات و معضلاتی است که اغلب شرکت های بزرگ فعال در حوزه زیست فناوری با آن مواجه اند.

وی با بیان اینکه این قانون وجود دارد ولی وقتی محصولی توسعه پیدا می کند، برای ورود به بازار عمری دارد، گفت: تا زمانی که جامعه تشنه آن محصول است باید وارد بازار شود. اگر محصول تولیدی وارد بازار شود، صاحب فناوری برنده می شود و هزینه هایی که صرف آن محصول کرده است به نتیجه می رسد.

وی گفت: اما اگر از مدت زمان ارایه آن محصول بگذرد، شرکت تولید کننده هر هزینه ای که صرف کرده است، سوخت می شود.

مدیرعامل این شتاب دهنده ادامه داد: متاسفانه گاهی آنقدر این فرایند ها زمان بر است که محصول پس از اخذ مجوز دیگر در بازار خریداری ندارد. به عنوان مثال ما محصولی را برای تقویت و مقاومت دربرابر بیماری کرونا توسعه دادیم، محصولی که بسیار موثر بود و نتایج کارآزمایی این ادعا را اثبات کرده اند، اما فرایند اخذ مجوز آن به قدری طولانی شد که دیگر کرونایی نبود. عملاً هزینه هایی که ما صرف این پروژه کردیم هدر رفت.

وی یادآورشد: ما ایده های بزرگ دانش بنیان و نوآوری های زیادی راه اندازی کردیم تا محصولات بومی سازی و به بازار عرضه شوند. برخی از محصولات نیز برای نخستین بار توسط پژوهشگران این مجموعه طراحی و تولید شده اند.

وی گفت: برای اینکه رو به استفاده از این محصولات بیاوریم باید دو نکته رعایت شود. یک، باید فرهنگ سازی شود. دوم، باید ریسک هایی که احتمالاً برای مصرف کننده به وجود می آید را پوشش دهیم. این دو کار از جمله کار هایی است که از دست شرکت های کوچک و حتی شرکت های بزرگ بر نمی آید و نمی توانند فرهنگ سازی کنند که مردم پروبیوتیک مصرف کنند.

اقتصاد دریا در ایران مغفول باقی مانده است

وی اظهار کرد: یکی از شاخص ترین محصولات این مجموعه در ارتباط با واکسن های حوزه آبزیان است. ایران یکی از بزرگترین کشور های تولید کننده محصولات آبزی پروری؛ ماهیان گرم آبی و سردآبی است، اما متاسفانه اقتصاد دریا که یکی از بزرگترین اقتصاد های دنیاست در کشور مغفول مانده است.

وی اضافه کرد: ما خیلی خوب می توانیم روی این مسیله خودی نشان بدهیم. زمانی که تجربه کشور های مشابه دنیا را بررسی می کنیم، نروژ یکی از بزرگترین کشور ها در این حوزه است و صد در صد به پیشگیری رو آورده است و با استفاده از طراحی و واکسیناسیون ماهی ها در اقلام مختلف، رنج بیماری را کاهش داده که این امر منجر به افزایش تولید و کاهش قیمت تمام شده و ارتقای سطح سلامت مصرف کنندگانش شده است.

به گفته وی، از سوی دیگر آنتی بیوتیک داخل بدن موجود رسوب می کند و مصرف کنندگان با مصرف گوشت آن آنتی بیوتیک را دریافت می کنند و زمینه خطر مقاوم سازی به آنتی بیوتیک در آنها از بین می رود.

وی در پایان گفت: حال من شرکت دانش بنیان، استارت آپ و شتاب دهنده این واکسن را طراحی کرده ام. از نظر عملی نیز مجوز آن را گرفته ام، اما نمی توانم فرهنگ سازی کنم، زیرا در همه دنیا کار فرهنگ سازی برعهده دولت است. دولت ها با روش های مختلف آموزشی و وضع قوانین استفاده از این محصولات را فرهنگ سازی می کنند. دولت ایران نیز باید به این مسیله ورود پیدا کند.